Lipa występuje na naszych skwerach i parkach nie rzadziej niż klony, brzozy i topole. Ceniony za bezpretensjonalność, wyjątkową trwałość, gęstą jedwabistą koronę. Cała roślina, od kwiatów po drewno, jest bardzo korzystna. Kwiatostany, kora, pąki i przylistki są cennymi surowcami leczniczymi, żadna rosyjska łaźnia parowa nie może obejść się bez miotły lipowej, ekologiczne naczynia, łyk i płótno są wykonane z trwałego łyka.
Tuż wśród drzew to zielone piękno jest uważane za prawdziwy skarb. Poza tym łatwo jest ją samemu wyhodować. Jednym słowem sama lipa prosi o to pod naszymi oknami. Pozostaje nauczyć się zawiłości sadzenia i pielęgnacji tej niesamowitej rośliny.
W dawnych czasach uszczelki wykonywano z metalu, który był drogi i trudny w obróbce. Rzemieślnicy zaczęli je wykuwać, wycinając półfabrykaty z miękkiej i giętkiej lipy. Od tego czasu „fałszywa” etykieta została mocno przyklejona do wszystkich podróbek.
Opis rośliny
Lipy to duże drzewa liściaste o wysokości do 40 metrów. Miło jest zobaczyć, jak wygląda lipa: gęsta, piękna, gęsta, łatwo formowalna, przyjemna dla oka korona. Liście lipy są proste, naprzemienne, w kształcie serca, z nacięciami wzdłuż krawędzi, spiczaste. Oprócz pięknej korony lipa ma pachnące kwiaty, cytrynowy odcień, zebrane w kwiatostany corymbose.
Lipa kwitnie przez dwa tygodnie. Kwitnie w warunkach naturalnych w 20. roku życia, a na plantacjach dopiero po 30 latach. W okresie kwitnienia lipy powietrze wypełnia lekki, delikatny aromat miodu, który wyczuwalny jest daleko poza ogrodami i parkami lipowymi.
Owoce lipy to orzechy jednoziarniste. Nasiona są małe, wielkości grochu. Owoce-orzechy zbiera się w kilka na oddzielnych szypułkach. Każda taka łodyga jest wyposażona w specjalne skrzydełko, cienkie i dość szerokie. Ten skrzydełko pomaga nasionom latać na duże odległości. Łatwo zapamiętać, jak wygląda lipa, zawsze można ją odróżnić od innych drzew. Latem na liściach sercowatych, wczesną wiosną na szkarłatnych młodych gałązkach z pąkami, jedwabista kora. System korzeniowy drzew jest mocny i głęboki.
Rośliny mogą osiągnąć przyzwoity wiek, ale na pytanie: "Ile lat żyje lipa?" Nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Znane są lipy, które mają do 800, a nawet 1000 lat. W lasach, w których rośnie lipa, rozwijają się również inne rośliny, ponieważ opadające liście lip jest pożywnym nawozem. Ponadto lipa jest dobrze znaną rośliną miododajną. Miód lipowy uważany jest za jeden z najlepszych.
Dystrybucja [edytuj | edytuj kod]
Przedstawiciele rodzaju są powszechni w strefach umiarkowanych i subtropikalnych półkuli północnej. Szczególnie bogata różnorodność gatunków lip występuje w Azji Południowo-Wschodniej. Na przykład w samych Chinach występuje 15 gatunków endemicznych. W strefie umiarkowanej Europy, Azji i Ameryki Północnej lipa jest mniej reprezentowana. Najlepiej rośnie w ciepłych i dość wilgotnych regionach, takich jak zachodni Zakaukaz, południe Dalekiego Wschodu - Primorye; w Azji Północnej, jako relikt trzeciorzędu, epoki przedlodowcowej, występuje w regionach kontynentalnych oddalonych od oceanów - na południu zachodniej Syberii i na terytorium Krasnojarska. Obszar naturalny to cała strefa umiarkowana do 60-66 ° N.(najbardziej wysunięte na północ naturalne miejsca lipy na świecie - w Norwegii - na 66 ° N) [6] [7]. Jest szeroko stosowany w miastach i wioskach zajmujących się kształtowaniem krajobrazu.
Zadowolony z bardzo zróżnicowanych gleb, ale preferuje żyzne. Łatwo rozmnażane przez nasiona i wegetatywnie.
Rodzaje i odmiany
Istnieje około 45 gatunków i ponad 100 odmian mieszańcowych lipy. Najczęściej: lipa sercowata lub lipa drobnolistna, lipa wielkokwiatowa, lipa amurska, lipa filcowa lub puszysta, lipa syberyjska, lipa europejska, lipa krzewiasta.
Amerykański (czarny)
Lipa amerykańska
Lipa amerykańska lub lipa czarna to ciepłolubne drzewo o wysokości do 40 metrów. Korona jest szeroka, owalna, kora jest czarna jak atrament. Liście owalne, szerokie, do 20 cm długości, sercowate u nasady, z nacięciami na krawędziach. Kwiaty są duże, zebrane w opadające kwiatostany po 6-15 sztuk, do 1,5 cm średnicy Przedstawiciele tego gatunku rosną dość wolno.
Amurskaya
Lipa amurska
Lipa amurska to wdzięczne drzewo o wysokości do 30 metrów. Korona jest gęsta, zwarta, owalna. Kora młodych roślin jest błyszcząca, brązowo-fioletowa, u dorosłych ciemno dymna, w podłużnych pęknięciach. Liście mają kształt serca, z rowkami na krawędziach do 7 cm długości, pachnące kwiaty mlecznego lub cytrynowego odcienia zbierane są w kwiatostany po 5-15 sztuk.
Żółknięcie „Glenleven”
Żółknięta lipa
Żółknięta lipa to drzewo ozdobne o wysokości do 15 metrów, z szeroką piramidalną koroną. Kora jest szorstka, w kolorze dymu. Liście są duże, w kształcie okrągłego serca, koloru oliwkowego, z ciemnymi żyłkami i purpurowo-złotym „puchem” na wierzchu. Jesienią liście przybierają słomkowy odcień. Przedstawiciele tego gatunku kwitną obficie, pachnącymi złotymi kwiatami. Lipa rośnie wystarczająco szybko, preferuje suchą, osuszoną glebę. Drzewo uwielbia światło słoneczne, ale jest w stanie znieść lekki półcień.
Aby utrzymać żółtą koronę lipy w malowniczym stanie, zaleca się przycinanie przynajmniej raz na pięć lat.
Filc (srebrny) lub puszysty
Filcowa lipa
Lipa filcowa lub lipa puszysta to okazałe drzewo o wysokości do 30 m. Crohna o regularnym kształcie, szerokiej piramidzie lub owalu. Srebrzysta lipa ma główną cechę wyróżniającą: liście drzewa są zaokrąglone, do 12 cm długości, z ostrymi, nierównymi ząbkowanymi krawędziami, na wierzchu ciemnooliwkowe, na początku rozwoju pokryte jasnym puchem, od spodu białe. pokryte kosmkami. W jasnym świetle słonecznym brzegi liścia lekko się zawijają, odsłaniając srebrzysty spód, tworząc oryginalny kontrast ciemnozielonego i srebrzystego połysku. Bliżej jesieni liście nabierają żółtego koloru i pozostają na drzewie do zimy.
europejski
Lipa europejska
Lipa europejska to drzewo o wysokości do 40 metrów z szeroką owalną koroną. Liście są zaokrąglone, z podstawą w kształcie serca. Przedstawiciele tego gatunku rosną dość szybko.
Kaukaski
Lipa kaukaska
Lipa kaukaska to drzewo o wysokości do 40 metrów, z okrągłą lub szeroką, jajowatą koroną. Młode pędy lipy kaukaskiej są fioletowo-czerwone. Liście są duże (do 14 cm długości), szerokie, owalne. Górna strona liści jest ciemnozielona, tylna ciemnoszara, z kępkami białawych włosków w pobliżu nerwów. Opadające kwiatostany z jasnożółtymi kwiatami. Obfite kwitnienie.
Liście duże lub płaskie
Lipa wielkokwiatowa
Lipa wielkokwiatowa (lipa płaska) to drzewo o wysokości do 35 metrów i szerokości do 20 metrów. Korona lipy wielkokwiatowej jest początkowo stożkowa lub szeroka, jajowata, później okrągła. Główne gałęzie są pionowe, pędy boczne są poziome. Lipa szerokolistna ma duże liście, które kwitną 14 dni później niż lipa drobnolistna, ale cieszy się kwitnieniem dwa tygodnie wcześniej.Kwiaty są mlekiem cytrynowym, zebrane w kwiatostany po 2-5 sztuk.
Manchu
Lipa mandżurska
Lipa mandżurska to drzewo o wysokości do 20 metrów. Korona ma prawidłowy kształt, zaokrąglona. Przedstawiciele tego gatunku są podobni do okazów lipy amurskiej, ale różnią się większymi liśćmi i kwiatami. Kwitnienie jest piękne, obfite.
Drobnolistny (w kształcie serca)
Lipa drobnolistna
Lipa drobnolistna lub sercowata (Tilia cordata) to drzewo o wysokości do 30 metrów i szerokości do 15 metrów. Lipa drobnolistna ma nazwy synonimiczne: lutoszka, płuczka, lubnyak. Korona drzewa jest początkowo stożkowata, później jajowata. Główne gałęzie rosną ukośnie lub pionowo, pędy boczne wyginają się i zwisają na dole korony.
Lipa w kształcie serca ma zielone błyszczące, ciemnoszare liście z ząbkowaną krawędzią na grzbiecie. Jesienią lipa sercowata zachwyca pięknymi jasnymi liśćmi cytryny. Młode gałęzie przedstawicieli gatunku pokryte są korą satynową, stare - korą głęboko spękaną o przydymionym szarym kolorze. Kwiaty pachnące, z wypustkami, koloru jasnosłomkowego, zebrane w półparasolki. Owocem jest orzech z jednym nasieniem. Kwitnie w lipcu, owoce dojrzewają w październiku. Jedną z powszechnych odmian tego gatunku, wyhodowaną specjalnie do kształtowania krajobrazu miejskiego, jest lipa drobnolistna Greenspyer.
Zaletą odmiany Greenspair jest to, że przedstawiciele tej odmiany rosną dwa razy mniej niż lipa drobnolistna. Mają bardziej zwartą i gęstą koronę, lepiej tolerują niską wilgotność powietrza i gleby.
Zwyczajny
Lipa zwyczajna
Lipa pospolita to wdzięczne drzewo o wysokości do 40 metrów, naturalna hybryda lipy drobnolistnej i lipy wielkokwiatowej. Korona drzewa jest szeroka, w kształcie piramidy. Okres kwitnienia rozpoczyna się w lipcu.
syberyjski
Lipa syberyjska
Lipa syberyjska to drzewo o wysokości do 25 metrów. Kora starych pni jest ciemna i popękana. Młode pędy są ciemnofioletowe lub brązowo-bursztynowe, nagie, z małymi zaokrąglonymi przetchlinkami. Kwitnie w drugiej połowie lipca, kwitnienie trwa dwa tygodnie. Miód lipowy jest lekki, prawie biały, o delikatnym aromacie kwiatów lipy, doskonałej jakości. Należy do najlepszych odmian. Różni się od innych późnym kwitnieniem i wysoką zimotrwalością.
język japoński
Lipa japońska
Lipa japońska to drzewo o wysokości do 20 metrów. Rośnie w Azji Wschodniej, w liściastych lasach subtropikalnych. Młoda kora jest gładka, brązowa, stara z rowkami, ciemna. Korona wysoka, zwarta, owalna. Liście małe, 5-7 cm, owalne, na zewnątrz oliwkowe, wewnątrz szare, z włoskami w rogach nerwów. Kwitnienie występuje w lipcu lub sierpniu przez 14 dni. Kwiaty są drobne, w dużych ilościach zebranych w opadające kwiatostany. Dojrzewające do września owoce są okrągłe, równe, orzechy pokryte puchem. Przedstawiciele tego gatunku rosną dość wolno. Gatunek jest mrozoodporny, jest rośliną wyłącznie miododajną. Japońska herbata lipowa sprawdziła się jako aromatyzowana zielona herbata.
Drewno
Masyw jest reprezentowany przez równie gęsty biel o barwie bladożółtej lub różowawej. Tekstura jest słaba, naturalny wzór przypomina trochę brzozę. Połysk powierzchni jest miękki, lekko matowy.
Cechy jakościowe drewna lipowego są nieco niższe niż sosny czy dębu. Ogólny współczynnik suszenia wynosi 0,58. Podczas wstępnego suszenia drewno prawie się nie wypacza i nie pęka dzięki równomiernemu nasyceniu wilgocią. Gęstość suchej tarcicy wynosi około 450 kg / m³. Lipa ma niską wytrzymałość i odporność na obciążenia mechaniczne, podobnie jak drewno osiki. Jest podatny na obrzęki, nie trzyma dobrze paznokci i zszywek, jest podatny na gnicie i atak grzybów.
Zaletami lipy jest plastyczność i łatwość obróbki: materiał dobrze się wygina, jest cięty, piłowany, impregnowany barwnikami i bejcami, klejony i polerowany.
Lipa od dawna służy do budowy stodół, uli, skrzyń, skrzyń, beczek do kiszenia kapusty, kadzi do produkcji wina, gotowych przyborów kuchennych: czerpaków, chochli, łyżek, garnków. Bast był szczególnie doceniony: łykowe buty zostały utkane z młodego łyka, mata została wykonana na drutach.
Dziś lipa jest wykorzystywana do produkcji mebli i toczenia, z niej wyrabia się zabawki, ołówki i wykroje do dekoracji. Podszewka lipowa stosowana jest do saun osłonowych i wanien, półki wykonane są z desek. Ze względu na niską przewodność cieplną drewno to zmniejsza prawdopodobieństwo poparzenia przy dotknięciu w gorącym pomieszczeniu.
Lipa
(łac. Tília) to rodzaj roślin drzewiastych. Zrzesza około czterdziestu pięciu [3] gatunków drzew i dużych krzewów, a także ponad sto gatunków hybrydogennych. Od czasów Karla Linnaeusa opisano ponad 350 gatunków [4], z których wiele później stało się synonimami istniejących taksonów.
Zgodnie z klasycznym systemem klasyfikacji Kronquista, rodzaj należy do rodziny Lipowów (Tiliaceae
), ale zgodnie z wynikami współczesnych badań genetycznych, rodzina ta w systemie klasyfikacji APG II została zaliczona do rangi podrodziny z rodziny Malvian (
Malvaceae
).
Opieka
Lipa żyje dłużej, jeśli będziesz o nią dbać. Drzewa mogą cierpieć z powodu suszy, dlatego regularne i prawidłowe podlewanie jest bardzo ważne w gorące i suche lata.
Po posadzeniu sadzonek rośliny oraz w ciągu pierwszych dwóch lat ich rozwoju i wzrostu konieczne jest zastosowanie do gleby nawozów azotowych.
Roślina może wytrzymać cień, więc można ją sadzić w zacisznych miejscach ogrodu.
Drzewa dobrze rosną na glebach żyznych, przepuszczalnych, nie tolerują gleb z nagromadzonymi szkodliwymi solami, lepiej rozwijają się na gruntach wapiennych (od obojętnych do zasadowych). System korzeniowy rośliny jest wrażliwy na zagęszczenie.
Drzewa wytrzymują mróz, szybko dostosowują się do zmieniających się warunków klimatycznych. Drzewa wycina się rok po posadzeniu wiosną, skracając o 1/3 tworząc pędy boczne, a jesienią przycina się przerośniętą lipę. Kultura osiąga pełny rozwój dopiero w wieku 20-40 lat.
Festiwal Bloom
Kwitnienie występuje w miesiącach letnich (koniec czerwca - lipiec). Kwiaty są średniej wielkości, z licznymi kwiatostanami corymbose, z których każdy ma dobrze zaznaczone przylistki przypominające skrzydło. Jest skórzasty, barwy jasnozielonej lub żółtawej, jesienią brązowieje.
Kwiaty lipy, choć małe, są dość atrakcyjne. Ich płatki są żółtawo-białawe, pręciki liczne, dobrze rozwinięte, otaczające środkowy słupek.
Bujnie kwitnące lipy wydają się pokryte złotą pianą, za którą czasami nie da się odróżnić liści. Ale główną zaletą kwiatu lipy jest wspaniały zapach. W okresie kwitnienia lipy przypominają brzęczące ule. Pszczoły pilnie zbierają obfity plon nektaru, który potem zamieni się w pachnący w upalne lato miód lipowy.
Choroby i szkodniki
Roślina jest dość odporna na choroby i szkodniki. Niekorzystne warunki wzrostu mogą wywoływać choroby. Choroby najczęściej dotykające drzewo: perforowana i czarna plamka (metody zwalczania: spalanie opadłych owoców i liści jako źródła infekcji, obróbka pędów 1% płynem Bordeaux), biała zgnilizna (do zwalczania stosuje się preparaty zawierające miedź).
Szkodniki, które mogą uszkodzić drzewo: pluskwy, owady łuskowe, jedwabniki, roztocza żółciowe, korniki, chrząszcz rurowy i inne. Aby zwalczyć te szkodniki, młode rośliny opryskuje się środkami owadobójczymi.Oprócz owadów ptaki i gryzonie mogą szkodzić uprawom.
Sadzenie lipy
Drzewo rozmnaża się zarówno przez nasiona, jak i wegetatywnie (przez nawarstwianie, pędy, sadzonki, szczepienie). Do sadzenia lipy w żywopłotach na terenie lepiej jest rozmnażać ją przez nakładanie warstw.
Drzewa sadzi się w żywopłotach w szachownicę, falistą szachownicę. Sadzonki i nasiona roślin uprawnych można kupić w centrach ogrodniczych lub zamówić online.
Z sadzonek
Przed sadzeniem należy podjąć decyzję o ostatecznym położeniu, wysokości i kształcie korony drzewa. Zbyt gęste sadzenie roślin hamuje ich rozwój, prowadzi do powstania niekorzystnego mikroklimatu ze stojącym powietrzem, ogranicza przenikanie promieni słonecznych, czyni drzewa podatnymi na działanie chorób i szkodników. Jeśli umieścisz roślinę w wodzie na kilka godzin przed sadzeniem, lepiej zniesie brak wody podczas sadzenia i dalszy proces wzrostu.
Przed sadzeniem sadzonki należy wcześniej przygotować glebę, nawozić i hilling. Konieczne jest sprawdzenie, czy gleba jest zbyt wilgotna, czy jest zamarznięta. Lipa jest dość cierpliwa z niewielkimi uszkodzeniami systemu korzeniowego, ale mimo to sadzenie odbywa się ostrożnie.
Przede wszystkim wykopuje się otwór do sadzenia dla sadzonek o głębokości co najmniej 50 cm Podczas kopania otworu do sadzenia bierze się pod uwagę objętość systemu korzeniowego, tak aby był swobodnie umieszczany w otworze, a boczny gałęzie korzeni nie pękają i nie są ściśnięte. Zaleca się usunięcie górnej żyznej warstwy gleby, odłożenie jej oddzielnie od masy ziemi, tak aby pod koniec zakopywania dołka położyć go w pierwotnym miejscu. Dno dołu do sadzenia należy dobrze poluzować łopatą lub widłami, a następnie ułożyć warstwę drenażu. Może to być kamyki, gruz lub zepsuta cegła.
Dodać kompost, który miesza się z mączką wiertniczą z superfosfatem. W żadnym wypadku nie należy wprowadzać świeżego obornika. Kompost odgrywa znaczącą rolę w wymianie składników odżywczych w ogrodzie i jest jednym z najlepszych i najtańszych źródeł próchnicy.
Kompost nie nadaje się na nie gnijące odpady: różnego rodzaju tworzywa sztuczne, gumę, przedmioty metalowe lub szkło.
Nadaje się na kompost: rozdrobnione łodygi ziół, ścięte gałęzie drzew, krzewy, kora. Używaj odpadów kuchennych: skórki i skrawki warzyw, owoców, fusów z kawy, pokruszonych skorupek jaj. Z biegiem czasu gleba jest wyczerpywana, a jeśli nie zostaną zastosowane dodatkowe nawozy organiczne lub nieorganiczne, żyzność gleby zostanie znacznie zmniejszona.
W trakcie sadzenia roślin czasami mamy do czynienia z sytuacją, w której korzenie są mocno przytwierdzone do otaczającej je bryły ziemi. W takiej sytuacji konieczne jest usunięcie martwych lub uszkodzonych części korzeni, płynne odcięcie ich od głównego systemu korzeniowego, skrócenie tylko tych segmentów i gałęzi, które są zbyt długie i nie mieszczą się w przygotowanym dołku. Przed posadzeniem bryły na korzeniach sadzonek należy dobrze podlać. Następnie sadzonka jest opuszczana do dołu, przykryta mieszanką gleby: gleba darniowa, próchnica, piasek. Kołnierz sadzonki jest umieszczony na poziomie gleby, może być nieco niższy. Po posadzeniu wokół sadzonki formuje się koło nawadniające z nasypem o wysokości 5 cm, a otwór wokół sadzonki w kształcie misy jest pokryty zgniłym obornikiem lub przykryty warstwą ściółki. Zabezpieczy to glebę przed nadmiernym wysychaniem i dostarczy sadzonkom składników odżywczych. Po posadzeniu rośliny obficie podlewamy. Po osiadaniu ziemi zaleca się wzmocnić drzewo podpierającym drewnianym kołkiem.
Powielanie przez nakładanie warstw
Aby uzyskać łodygę ściętą wiosną, zanim pojawią się liście, dolne gałęzie należy zgiąć do ziemi, ułożyć w płytkich rowkach i wkopać. W przybliżeniu w ten sam sposób uzyskuje się sadzonki porzeczek i agrestu. Po 1-2 latach gałęzie wykiełkują, a nad ziemią pojawi się nowa roślina.Odcina się go od korzenia matki ostrą łopatą i przesadza na stałe miejsce.
Rozmnażanie lipy przez warstwy korzeni jest jeszcze łatwiejsze. Dojrzałe rośliny wytwarzają obfity wzrost, który jest ostrożnie usuwany z drzewa rodzicielskiego i przesadzany w nowe miejsce.
Lipę poleca się do uprawy w okolicach pasiek, gdyż jest to doskonała roślina miododajna. Dzięki temu znacznie wzrasta produktywność pszczół i jakość miodu.
