Mięta, jako zioło lecznicze, była używana już 1,5 tysiąca lat przed naszą erą. Wszystkie rośliny, które nazywamy miętą, należą do rodziny Lamb (Lipoceae), ale nie wszystkie należą do rodzaju Mint. Prawie wszystkie z nich mają silny aromat dzięki dużej zawartości różnych olejków eterycznych o dużej lotności. Dziś mięta jest używana w medycynie, mydlarstwie, perfumerii, kosmetologii, winiarstwie, kuchni, ogrodnictwie ozdobnym i przemyśle cukierniczym. W tym artykule rozważymy najciekawsze odmiany mięty, a także porozmawiamy o cechach uprawy tej rośliny na otwartym polu.
Mięta - którą wybrać i jak się rozwijać?
Biologiczne cechy mięty
In vivo najczęściej mięta polna (łąka)... Jego obszar dystrybucji obejmuje umiarkowane i ciepłe regiony Rosji i innych krajów. W naturze mięta preferuje miejsca jasne lub lekko zacienione, wilgotne wzdłuż brzegów rzek, różnych zbiorników wodnych, na wilgotnych łąkach. W optymalnych warunkach mięta charakteryzuje się wyłapywaniem wolnych, mało porośniętych ziołami powierzchni, co sprzyja pełzającemu kłączu.
Nawet nie znając „na oko” tej wieloletniej rośliny, można ją natychmiast rozpoznać po specyficznym, wyraźnym zapachu mentolu. Mielone organy mięty polnej zawierają ponad 2,5% olejków eterycznych w liściach i do 6% w kwiatostanach, w tym mentol i terpeny, a także inne przydatne substancje: kwasy organiczne, karoten, flawonoidy, witaminy, glikozydy, fitosterole itp.
Mięta polna wyróżnia się rozgałęzioną, czworościenną łodygą, pokrytą (nie zawsze) krótkim włosiem lub bardziej miękkim włosiem. Wysokość rośliny od 10 do 100-130 cm Liście średniej wielkości, naprzeciwko na krótkich ogonkach. Blaszka liściowa jest jajowata, wydłużona, ze spiczastym wierzchołkiem i ząbkowanymi krawędziami.
Zapylacze przyciąga wyraźny zapach kwiatów. Same kwiaty są małe, różowawe z liliowym odcieniem, zebrane w fałszywy okółek w kątach przeciwległych liści. Kwitnie długo - od czerwca do prawie końca września.
Zapach mięty, niezależnie od gatunku, odstrasza komary. Otwarte miejsca wystarczy przetrzeć liśćmi.
Odmiany ogrodowe, ich odmiany i hybrydy otrzymano z dzikiej mięty metodą selekcji.
Opis rośliny
Rodzaj jest reprezentowany przez rośliny wieloletnie, które rosną zarówno na wolności, jak i na ziemiach uprawnych. Na łodygach, które tworzą zwarte krzewy, powstają kwiatostany małych kwiatów. Najbardziej dekoracyjna faza trwa przez całe lato. Wszystkie odmiany mięty - Penniroyal, Spirminth i inne - różnią się wysokością. Krzewy mogą rosnąć od 30 cm do 1 m, a niektóre rodzaje pędów mogą rosnąć jeszcze wyżej.
Gatunki ogrodowe i odmiany mięty do uprawy
Mięta pieprzowa
Spośród mięty uprawnej najsłynniejsza mięta pieprzowa (hybryda mięty wodnej i kłoska). Nazwali go pieprznym ze względu na palący smak, który powoduje uczucie „oparzenia” języka podczas żucia zielonego liścia.
Mięta pieprzowa (Mentha piperita).
Ma wyraźny aromat mentolu. Przyciąga pszczoły i trzmiele. To dobra roślina miododajna. Z wyglądu przypomina miętę polną, ale jest bardziej rozgałęziony i wyższy.
W domu wykorzystywana jest w kuchni do przygotowywania wyrobów cukierniczych, sosów, jako przyprawa do napojów owocowych, kompotów, innych napojów i nalewek. Jest szeroko stosowany w medycynie ludowej: środek uspokajający przy hipochondrii i histerii, przy chorobach układu nerwowego i serca, przy reumatyzmie, jako łagodny środek żółciopędny, łagodzi bóle zębów itp.
Mięta pieprzowa wykorzystywana jest do produkcji mentolu i olejków eterycznych wykorzystywanych w przemyśle medycznym, farmaceutycznym, perfumeryjnym i kosmetycznym.
Jednocześnie mięta pieprzowa ma przeciwwskazania do stosowania przy niskim ciśnieniu krwi i żylakach.
Mentolowa mięta
To rodzaj pieprzu. Głównym wyróżnikiem jest jeszcze większe stężenie mentolu niż w mięty pieprzowej, co nadaje roślinom ostry, trwały zapach. Stosowanie jest takie samo jak w przypadku mięty pieprzowej.
Mentolowa mięta. <>
Mięta mentolowa jest również bardziej odporna na szkodniki i choroby. Dobrze znosi jesienno-zimowe zmiany temperatur.
Na skalę przemysłową, mięta mentolowa jest uprawiana do użytku w kuchni i kosmetologii. To właśnie ta mięta jest zwykle używana do robienia mojito. W medycynie jest pożądany jako środek żółciopędny, przeciwzapalny, do leczenia zapalenia oskrzeli.
Melisa
Często nazywana jest Melissa cytryna, miód miętowy lub miód pitny... Ale mięta i melisa to rośliny różnych rodzajów, choć z tej samej rodziny. To prawda, że te rośliny są naprawdę bardzo podobne, więc nie mogliśmy się powstrzymać od umieszczenia melisy na liście mięty, którą polecamy uprawiać w kraju.
Mięta cytrynowa lub Melissa (Melissa officinalis). <>
Melissa ma wyraźny cytrynowy aromat z przyjemnym orzeźwiającym posmakiem. Podobnie jak mięta pieprzowa, melisa jest uprawiana jako dobra roślina miodowa. To ulubiona roślina pszczół, której nazwa utknęła wśród ludzi. rój lub pasieka.
Ze względu na wysoki smak, właściwości aromatyczne i lecznicze mięta cytrynowa uznawana jest za jeden z najcenniejszych gatunków z rodziny. W domu mięta cytrynowa jest używana do atonii żołądka, jako środek uspokajający. Rosół stosuje się przy zawrotach głowy, załamaniach nerwowych, napadach reumatycznych, jako łagodny środek żółciopędny.
Substancje zawarte w liściach i kwiatostanach melisy działają przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie, przeciwgorączkowo, normalizują i utrzymują prawidłową funkcję męskich gonad (rodzaj afrodyzjaku).
W gospodarstwie domowym oprócz metod leczniczych i prozdrowotnych stosowany jest w przyprawach, sałatkach, zupach. Jest zawarty w domowych likierach i jest szczególnie często stosowany jako pikantny dodatek do liści herbaty.
W przeciwieństwie do roślin z rodzaju Mint liście melisy, należącej do rodzaju Melissa, są kulisto-jajowate, z brzeżnymi zębami, długowłosy, jasnozielone. Często rosną w okrągłych, wieloletnich krzewach. Melissa kwitnie latem (czerwiec-lipiec).
Kędzierzawa mięta
Wśród ludzi mięta kręcona ma kilka nazw - kręcone, kolczaste, wiosenne, ogrodowe... Różni się od innych gatunków niezwykle silnym zapachem, ale bez chłodzącego posmaku mentolu.
Kędzierzawa mięta lub kłosy (Mentha spicata).
Mięta kędzierzawa praktycznie nie zawiera mentolu. Jest bogaty w inne olejki eteryczne (linalol, karwon), które w niektórych branżach są cenione wyżej niż mentol.
Mięta kędzierzawa jest szeroko stosowana w produkcji mydła, w przemyśle tytoniowym i cukierniczym. Znajduje zastosowanie w medycynie i kuchni.
Domowa mięta lub Plectrantus
Kolejną rośliną należącą do zupełnie innego rodzaju jest Shporotsvetnik, ale z tej samej rodziny - Lamiaceae. Ma wiele wspólnego z miętą, dlatego ludzie najczęściej nazywają ją miętą pokojową lub domową.
Domowa mięta lub Plectranthus (Plectranthus).
W warunkach naturalnych obszar dystrybucji jest ograniczony do tropików i stref podzwrotnikowych.W regionach o klimacie umiarkowanym może być uprawiana tylko jako roślina doniczkowa. Na naszej liście umieściliśmy miętę domowej roboty, bo naprawdę warto ją uprawiać, choćby nie w ogrodzie, ale w domu.
Plectrantus jest również nazywany drzewem trzonowym. Ta roślina nie lubi ciem i komarów. Housemint zawiera złożone olejki eteryczne, które nadają im przyjemny miętowy aromat. Pomieszczenie nie wymaga specjalnego wilgotnego mikroklimatu. Przy odpowiedniej pielęgnacji będzie ozdabiał okno kuchenne i naczynia przez co najmniej 5 lat.
Przeczytaj więcej o uprawie plectrantus w artykule Plectrantus, czyli mięta wewnętrzna - pielęgnacja domowa.
Inne rodzaje mięty
Oprócz tego, w warunkach naturalnych i ogrodach Rosji i krajów sąsiednich rośnie kot, koreański, pies, bagno, czekolada, imbir i inne rośliny z rozległej rodziny Jasnotkowów.
Mięta może nie mieć wyraźnego zapachu mięty, ale ma szereg innych cennych właściwości i jest wykorzystywana w dekoracyjnym krajobrazie (formy krzewiaste), do ogrodnictwa rabat kwiatowych.
Koreańska mięta stosowany w Azji Północnej jako roślina lecznicza o właściwościach przeciwstarzeniowych, pozytywnie wpływa na regenerację wątroby, odbudowę układu odpornościowego.
Mięta dla psa lub bluszcz budra powszechne w Eurazji. Jest to dobra roślina miododajna, dostarczająca pszczołom i trzmielom pachnącego nektaru w pierwszej połowie lata. Jest szeroko stosowana jako roślina lecznicza.
Kocimiętka lub kocimiętka ma specyficzny aromat, który przyciąga kocią rodzinę. Rośnie wszędzie jak chwast, ale jest używany w perfumerii, medycynie, produkcji mydła i cukiernictwie. W medycynie ludowej kocimiętka znalazła zastosowanie przy bólach głowy, oczyszczaniu skóry przy chorobach skóry, przy wyczerpaniu nerwowym i chorobach przewodu pokarmowego.
Ogólnie rzecz biorąc, jakąkolwiek miętę wybierzesz, zawsze jest zdrowa, aromatyczna i piękna. Następnie rozważymy cechy uprawy mięty na otwartym polu.
Kocimiętka lub kocimiętka (Nepeta cataria). <>
Właściwości lecznicze
Mentol służy jako środek znieczulający. Podczas stosowania środka miętowego mentol wpływa na włókna nerwowe, pojawia się uczucie chłodu, lekkie mrowienie. Napary miętowe poprawiają perystaltykę jelit, działają antyseptycznie, łagodzą ból i łagodzą skurcze jelit.
Mięta polna działa uspokajająco, przeciwzapalnie, tonizująco. Roślina działa przeciwskurczowo, jest w stanie zatrzymać krew, złagodzić ból, złagodzić drgawki. Działa moczopędnie, napotnie. Mięta pieprzowa zwiększa apetyt, poprawia pracę układu pokarmowego, obniża kwasowość żołądka i likwiduje nudności. Środki miętowe są stosowane na biegunkę, zapalenie żołądka, kolkę jelitową. Zioło stosowane jest przy chorobach wątroby i dróg żółciowych.
Odwary miętowe są używane na przeziębienia. Zioło pomaga przy kaszlu, krztuścu i leczeniu gruźlicy. Leki miętowe są przepisywane jako środek wykrztuśny w chorobach układu oddechowego. Buliony stosuje się podczas drgawek, reumatyzmu, swędzenia. Zwilżoną szmatką w naparze miętowym nakłada się na bolące miejsca. W tym samym czasie ustępuje ból, zmniejsza się swędzenie, lek działa uspokajająco i leczniczo. Herbaty miętowe pije się w nocy, pomagają przy bezsenności.
Mięta pieprzowa jest stosowana w leczeniu następujących chorób:
- dusznica bolesna;
- z chorobami przewodu żołądkowo-jelitowego;
- z chorobą wątroby;
- migrena;
- z nerwobólami;
- zapalenie skóry;
- zapalenie jamy ustnej;
- ARI, ARVI, grypa;
- gruźlica;
- krztusiec;
- z problemami z sercem;
- z krwawieniem z macicy, erozją szyjki macicy;
- zapalenie trzustki;
- choroby skórne.
Ważny!
Konieczne jest stosowanie środków miętowych z umiarem, przedawkowanie prowadzi do negatywnego wpływu na organizm.
Uprawa mięty w ich letnim domku
Wybór miejsca
Mięta to bardzo agresywna roślina.Jego system korzeniowy jest w stanie w krótkim czasie wypełnić ogród. Decydując się na uprawę mięty w swoim ogrodzie, musisz podjąć pewne kroki, aby ograniczyć jej rozprzestrzenianie się.
Miejsce zarezerwowane dla mięty lepiej zabezpieczyć łupkiem lub innymi materiałami na głębokości co najmniej 30-40 cm Niektórzy ogrodnicy zalecają uprawę mięty w starych oparach, wiadrach, doniczkach i misach.
Lepiej wybrać słoneczne miejsce. To sprzyja tworzeniu się większej ilości olejków eterycznych. Mięta nie toleruje podtopień, dobrze rozwija się na glebach obojętnych (kwasowość 6-7 jednostek).
Przygotowane miejsce rozkopuje się jesienią (jest to możliwe wczesną wiosną), jest dobrze wyrównane. Jeśli to konieczne, zastosuj nawozy azotowo-fosforowe (takie, które są w gospodarstwie) w ilości 1-2 łyżek stołowych bez górnej części na metr kwadratowy. powierzchnia m. Jeśli miejsce jest żyzne, nie jest potrzebne nawożenie.
Metody rozmnażania mięty
Miętę można rozmnażać na wiele sposobów, z których najczęściej spotykane są:
- posiew;
- dzielenie kłącza;
- sadzonki.
Doświadczeni ogrodnicy używają również ukorzeniania liści lub ogonków. Dwie ostatnie metody powodują pewne trudności dla początkujących, dlatego skupimy się na pierwszych trzech metodach.
Gdy rozmnażanie nasionnależy pamiętać, że nasiona mięty są bardzo małe. Nasiona wysiewa się w górnej 1 cm warstwie przygotowanej wilgotnej gleby w drugiej połowie kwietnia. Sadzone latem i jesienią sadzonki gorzej zakorzeniają się.
Bardziej praktyczne jest wysiewanie nasion na sadzonki, a następnie sadzenie sadzonek na otwartym terenie. Wysokiej jakości sadzonka przed sadzeniem powinna mieć rozwinięty system korzeniowy, 2-3 pary liści i wysokość rośliny co najmniej 5 cm Sadzenie odbywa się w zwykły sposób, pozostawiając 15-20 cm w rzędzie między młodymi sadzonkami i do 30-35 cm między rzędami.
Reprodukcja dzielenie kłącza najbardziej akceptowalne. Nie wymaga specjalnych umiejętności i jest czasochłonna. W maju kłącze z masą nadziemną jest starannie wykopywane. Podziel kłącze, w zależności od wielkości, na kilka części, tak aby każda miała co najmniej 5-10 pąków wzrostu.
Przygotowany materiał sadzi się na głębokość 8-12 cm w zwykły sposób. W rzędzie pozostaje odległość do 15-20 cm, aw odstępach między rzędami - 30-35 cm Wcześniej do każdego otworu do sadzenia wprowadza się humus lub popiół drzewny, który natychmiast miesza się z glebą. Po posadzeniu delikatnie podlewamy ciepłą wodą i ściółką.
Rozmnażanie przez sadzonki częściej stosowany w uprawie mięty w pomieszczeniach oraz w ciepłych regionach południowych. W regionach północnych, szczególnie w przypadku późnego sadzenia, sadzonki nie mają czasu na zapuszczenie korzeni i mogą umrzeć wraz z nadejściem wczesnej zimnej pogody.
Sadzonki wycina się z górnej części dorosłych roślin o długości 8-12 cm, sadzonki zanurza się w 1/3 do wody i czeka na pojawienie się korzeni. Aby korzenie pojawiały się szybciej, dodaj do wody „Kornevin” lub „Heteroauxin”.
Ukorzenione rośliny sadzi się w doniczkach po 3-5 sztuk i wystawia na działanie rozproszonego światła (okna od strony słonecznej zakryte papierem). Gleba w doniczce jest wilgotna (nie mokra). Mięta nie potrzebuje dodatkowego opatrunku, jeśli gleba do sadzenia była dobrze wypełniona nawozami lub sadzenie zostało przeprowadzone w specjalnie przygotowanej glebie (można ją kupić w sklepie).
Miętę można z powodzeniem uprawiać w pojemniku. <>
Cechy pielęgnacji nasadzeń mięty
Mięta nie wymaga wiele konserwacji. Na otwartym polu mięta musi być wilgotna przez podlewanie przez drobne sito lub butelkę z rozpylaczem, zwłaszcza gdy rośliny są młode i mają delikatne łodygi.
Ponieważ podlewanie odbywa się w niewielkim tempie, konieczne jest ściółkowanie gleby drobną ściółką (można użyć piasku, popiołu, dojrzałego kompostu lub próchnicy zmieszanej z glebą). Przy dużej wilgotności, głównie w zacienionych miejscach, mięta jest często dotknięta chorobami grzybiczymi i ma mniej wyraźny aromat.
Miętę wystarczy nawozić raz w roku, najlepiej jesienią, w minimalnych dawkach (na 1 m kw. 1-2 łyżki nitroammofoski lub innego pełnoporcjowego nawozu).
Sadzenie mięty należy stale usuwać. Aby krzewy były zwarte i bardziej liściaste, szczypty młodych roślin są uszczypnięte. Ta technika zatrzymuje wzrost mięty i pomaga zwiększyć krzewienie roślin.
Aby zapobiec rozwojowi mięty, jesienią należy przerzedzać łóżka, uwalniając miejsce dla młodych kiełków i przesadzając je w nowe miejsce po 3-4-5 latach.
Wiosną krzewy mięty ścina się u nasady (przed zakwitnięciem liści). Po przycięciu krzew odmładza się, staje się bardziej bujny, pojawia się więcej młodych liściastych pędów.
Kiedy sadzić miętę
Przed rozpoczęciem sadzenia mięty zaleca się określenie optymalnego czasu jej sadzenia. Eksperci zalecają sadzenie rośliny późną wiosną lub w drugiej połowie lata. Wczesną wiosną iw środku lata sadzenie nie jest tego warte, ponieważ materiał będzie słabo rosnąć z powodu wiosennych przymrozków i letnich upałów.
Jeśli krzewy będą uprawiane w szklarni, daty sadzenia można przesunąć na dowolny inny miesiąc. Przy takiej metodzie uprawy zbyt wysokie lub niskie temperatury na zewnątrz w żaden sposób nie wpłyną na sadzone sadzonki.
Czytaj więcej: Hodowla: hodowla kóz
Zwalczanie chorób i szkodników
Na nasadzeniach mięty surowo zabrania się stosowania pestycydów w celu ochrony przed chorobami i szkodnikami. Dlatego podczas uprawy mięty należy przestrzegać wszystkich wymagań technologii rolniczej, uważnie monitorować stan krzewów w okresie wegetacji i podejmować na czas środki zapobiegawcze.
Mięta jest podatna na choroby grzybowe (mączniak prawdziwy, rdza itp.). Aby wykluczyć możliwość uszkodzenia choroby, konieczne jest:
- obserwuj rozrzedzony tryb lądowania;
- przeprowadzać coroczne przerzedzanie krzewów;
- luźne sadzenie w odpowiednim czasie i utrzymywanie czystości przed chwastami;
- nie zalewaj krzaków podczas podlewania, utrzymuj glebę w wilgoci (unikaj stojącej wody).
Jeśli podczas kontroli krzewów zostaną zidentyfikowani chorzy, są natychmiast usuwani i spalani.
Spośród szkodników mięta jest często atakowana przez mszyce, przędziorki, pchły miętowe, miazgi liściowe itp. Główne działania sprowadzają się do systematycznego badania krzewów i usuwania ich uszkodzonych części. Jeśli dotyczy to całego krzaka, ten ostatni jest usuwany i spalany.
Ze środków zapobiegawczych można posypać miętą:
- woda mydlana;
- roztwór ekstraktu popiołu;
- mszyce nie tolerują octu jabłkowego (roztwór 1 łyżki octu jabłkowego w 1 litrze wody, przy pochmurnej pogodzie mieszać i spryskiwać rośliny);
- wodny napar z korzeni szczawiu końskiego lub liści mniszka lekarskiego (300-400 g materiału roślinnego na 10 litrów wody, pozostawić na 3 godziny, odcedzić).
Główny warunek przetwarzania mięty: roztwór musi być nieszkodliwy dla ludzi i zwierząt domowych.
Cięcie młodych łodyg liśćmi można przeprowadzić, gdy rośliny osiągną wysokość 10-12 cm.
Zastosowanie w medycynie tradycyjnej
Herbaty, napary, wywary z mięty są szeroko stosowane w medycynie ludowej. W przypadku migreny na czole umieszcza się kompresy zanurzone w bulionie miętowym. Ból zęba łagodzi napary miętowe podczas płukania jamy ustnej. Nakładają też na dziąsła zniszczone liście świeżej mięty, działają kojąco, łagodzą stany zapalne. Ogrzane liście nakłada się na chore miejsca z zapaleniem stawów, chorobami skóry. Kąpiele z dodatkiem mięty różnej pomagają przy nerwobólach.
Mentol
Gatunki wieloletnie. Uprawiane na działkach przydomowych. W naturze występuje na skraju lasów i wzdłuż brzegów zbiorników wodnych.
Wyprostowana łodyga osiąga do 100 cm, odmiana ma spiczaste liście, podłużno-jajowaty kształt (patrz zdjęcie). W domu jest uprawiany w celu ukształtowania terenu i opłat za zbiory.
W regionie Woroneża i Krasnodaru uprawia się duże pola mięty mentolowej do użytku w przemyśle medycznym, kosmetycznym i kulinarnym.
Znajduje zastosowanie w produkcji środków higieny osobistej: past do zębów, szamponów, balsamów po goleniu, żeli pod prysznic.
Dodawany jest jako dodatkowy składnik przy przygotowywaniu gorących dań, deserów i napojów. Jest częścią wielu leków.
Możliwe przeciwwskazania
Mięta łąkowa ma właściwości lecznicze i przeciwwskazania, zioła należy stosować z umiarem. Niemowlętom nie wolno leczyć miętami. Mentol zawarty w kompozycji może powodować zatrzymanie oddechu. Wskazane jest, aby nie stosować leków z mentolem u dzieci poniżej 5 roku życia.
Przeciwwskazania:
- Mięta polna jest przeciwwskazana dla osób skłonnych do alergii.
- Napary i wywary miętowe nie są zalecane matkom karmiącym i kobietom w ciąży.
- Osoby z niskim ciśnieniem krwi i niskim napięciem żylnym mogą podnosić ciśnienie krwi podczas picia herbaty miętowej.
- Zioło, przy częstym stosowaniu, zmniejsza funkcje seksualne u mężczyzn.
- Nie można używać rośliny w połączeniu z lekami obniżającymi kwasowość i zgagę.
Używając środków miętowych, musisz robić przerwy, bezpieczne używanie mięty to około miesiąca. Rano herbata miętowa ożywia cały dzień, a chłodny kompres miętowy działa kojąco na skórę. Zielone liście ozdobią Twoje ulubione danie i nadadzą sałatce niebanalnego smaku. Roślina polna jest łatwa do zebrania i wysuszenia, a lek leczniczy wystarczy na całą zimę. Najważniejsze, aby nie nadużywać zioła, wtedy będzie to tylko korzystne.
Przygotowanie materiału do sadzenia
Zaleca się wcześniejsze przygotowanie nasion, aby mięta dobrze rosła. W tym celu przeprowadza się wstępną dezynfekcję wszystkich nasion. Odbywa się to za pomocą słabego roztworu manganu, w którym należy namoczyć nasiona. Moczenie nasion trwa 15-20 minut, po czym wszystkie nasiona są wyjmowane z roztworu, myte i suszone.
Dezynfekcję przeprowadza się tylko wtedy, gdy podczas sadzenia używa się samodzielnie zebranych nasion. Jeśli nasiona zostały zakupione w sklepie, odkażanie nie jest konieczne.
